Pętla w Mistrzejowicach po 50 latach zmieni oblicze
Budowa nowej linii do Mistrzejowic przyniesie duże zmiany nie tylko tam, gdzie tory tramwajowe pojawią się po raz pierwszy. Nowy wygląd, a przede wszystkim funkcjonalność, zyska też dotychczasowa pętla.
To będzie kolejna w ostatnim czasie pętla, która przechodzi modernizację w związku z dużą miejską inwestycją. Jest jednak istotna różnica. Pętla na Kurdwanowie przy okazji budowy Trasy Łagiewnickiej nie przeszła całościowej przebudowy, lecz zyskała możliwość wjazdu i wyjazdu z przeciwnej strony, by móc obsługiwać tramwaje kursujące od strony ulicy Zakopiańskiej. Pętla Krowodrza Górka, która właśnie teraz przechodzi przebudowę, w jej efekcie częściowo straci na znaczeniu. Główny ruch będzie poprowadzony do nowej pętli na Górce Narodowej, a w dotychczasowym miejscu skończy bieg znacznie mniej tramwajów, co ma też odzwierciedlenie w parametrach nowej infrastruktury.
Zupełnie inaczej będzie w przypadku pętli Mistrzejowice, która zostanie wybudowana praktycznie od nowa, a jej długość zwiększy się niemal dwukrotnie. Po inwestycji dojedzie do niej znacznie więcej tramwajów niż dziś.
Czas najwyższy
– Pętla w Mistrzejowicach została oddana do użytku w listopadzie 1974 roku i już w pełni zasługuje na to, by po pół wieku przejść całkowitą metamorfozę – komentuje Marcin Hanczakowski, dyrektor Zarządu Dróg Miasta Krakowa. – Jej nowa wersja, którą mieszkańcy zobaczą po zakończeniu prac, będzie spełniać wszystkie aktualne standardy, będzie znacznie bardziej funkcjonalna i ułatwi pieszym dostęp do tramwaju – zapowiada.
Co dokładnie zmieni się na pętli? Po pierwsze, będzie ona obsługiwać dwa kierunki: tramwaje będą z niej mogły pojechać zarówno w stronę Prądnika Czerwonego, jak i w stronę Nowej Huty. Na szlaku powstaną dwa perony o długości 65 m, a na pętli dwa kolejne o długości 45 m, które umożliwią bezpieczne wysiadanie z i wsiadanie do tramwajów. Pojawią się na nich nowoczesne tablice informacji pasażerskiej, wiaty przystankowe i udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami.
Dla różnych grup
Ważną zmianą będzie przesunięcie przejścia dla pieszych przez ul. Jancarza w kierunku zachodnim, dzięki czemu skróci się trasa i czas dojścia do
terminalu autobusowego po przeciwnej stronie. W ten sposób nowa pętla ułatwi przesiadkę pomiędzy tramwajami i autobusami. Tuż przy peronach tramwajowych znajdzie się też zatoka autobusowa przystanku zlokalizowanego obecnie przy skrzyżowaniu z ul. Załuskich. Piesi mogą też liczyć na to, że nie będą się już musieli poruszać przedeptami – w każdej istotnej relacji przewidziany jest chodnik pozwalający bezpiecznie i wygodnie poruszać się po całym rejonie pętli. Z kolei przy wspomnianym skrzyżowaniu z ul. Załuskich, na wniosek mieszkańców, przewidziany jest dodatkowy pas do skrętu w prawo z ul. Jancarza.
Projektanci nie zapomnieli też o rowerzystach. Do pętli doprowadzona będzie wydzielona droga dla rowerów biegnąca po południowej stronie ul. Jancarza, dowiązana do istniejącego ciągu pieszo-jezdnego po wschodniej stronię pętli. Zaprojektowano także parking dla rowerów. W przyszłości miasto planuje również dowiązanie ścieżki rowerowej po przeciwnej stronie ul. Jancarza.
Nowa aranżacja
Zgodnie z zapowiedziami, pętla będzie nie tylko funkcjonalna, ale też zielona. – Pętla zostanie zalesiona. Między alejkami pojawi się kilkadziesiąt drzew, m.in. klon pospolity, sosna czarna, brzoza brodawkowata i lipa drobnolistna. Kompozycję uzupełnią odpowiednio dobrane krzewy i trawy, m.in. róża okrywowa czy śmiałek darniowy. Na tramwaj będzie można oczekiwać w cieniu, siedząc na jednej z ławek – mówi Agnieszka Gurgacz, specjalistka ds. ochrony środowiska w firmie Gülermak.
Zieleń ma się też pojawić na dwóch peronach od strony ul. Jancarza. Drzewa zaprojektowano z zastosowaniem rozwiązań umożliwiających przyszły rozrost bryły korzeniowej w wydzielonej przestrzeni pod chodnikiem.
źródło: LoveKrakow.pl
Zarząd Zieleni Miejskiej uzgodnił projekt nowych nasadzeń
1055 nowych drzew oraz prawie 25 tys. krzewów, traw, bylin i pnączy zostanie nasadzonych wzdłuż planowanej linii tramwajowej do Mistrzejowic. Zarząd Zieleni Miejskiej uzgodnił lokalizację i rodzaj nasadzeń kompensacyjnych.
Partner prywatny otrzymał uzgodnienie projektu zieleni w zakresie lokalizacji nasadzeń zastępczych. Wielotygodniowe prace projektowe, wymagające przekładek planowanych i istniejących sieci, korekt w geometrii chodników czy ścieżek rowerowych i stos ponownych uzgodnień pozwoliły zlokalizować praktycznie wszystkie nowe drzewa i krzewy na terenie objętym inwestycją. Oznacza to, że zieleńce wzdłuż torowiska oraz traktów pieszych i rowerowych zostaną obsadzone drzewami w proporcji 1:1. Drzewa te dadzą cień przechodniom, rowerzystom i użytkownikom komunikacji miejskiej.
Mniej ekranów, więcej zieleni
Wiele zmian względem pierwotnych założeń projektu umożliwiło polecenie zmiany wydane przez podmiot publiczny na wniosek mieszkańców (dotyczące m.in. ograniczenia hałasu komunikacyjnego, a co za tym idzie redukcji liczby ekranów akustycznych). Dzięki temu odzyskano więcej przestrzeni na nowe nasadzenia wzdłuż ciągów pieszych i rowerowych. Wpływ na obecny kształt projektu zieleni miały jednak także przekładki sieci m.in. ciepłowniczej czy wodno – kanalizacyjnej, wymagające ponownych uzgodnień. Konieczne okazały się zgody wszystkich miejskich jednostek. Znakomita współpraca na etapie projektowym pozwoliła osiągnąć zakładany cel. W efekcie partner prywatny zaproponował lokalizacje dla 1055 nowych drzew i 24 761 sadzonek krzewów, traw, bylin i pnączy.
Gatunki odporne na trudne miejskie warunki
Część drzew w upalne dni będzie dawać cień użytkownikom komunikacji miejskiej podczas oczekiwania na tramwaj czy autobus. – Na niemal wszystkich przystankach udało się zaprojektować drzewa w przepuszczalnej nawierzchni z zastosowaniem rozwiązań umożliwiających przyszły rozrost bryły korzeniowej w wydzielonej przestrzeni pod chodnikiem – podkreśla Agnieszka Gurgacz, specjalistka ds. ochrony środowiska w firmie Gülermak realizującej inwestycję. Podobne rozwiązania zastosowane zostaną w przypadku drzew sadzonych w obrębie chodników.
W szerokich pasach zieleni pojawią się tylko rodzime gatunki drzew i wysokich krzewów, jak lipa szerokolistana, jarząb pospolity, dereń biały i forsycja, a w wąskich róże okrywowe. Dobrano egzemplarze odporne na trudne, miejskie warunki: suszę, zasolenie, wysoką temperaturę oraz pochłaniające zanieczyszczenia komunikacyjne.
Zalesiona pętla, łąka kwietna, ogród deszczowy
Nietuzinkowe rozwiązania zaproponowano w najważniejszych punktach na trasie tramwaju. Pętla Mistrzejowice zostanie zalesiona kilkudziesięcioma drzewami, m.in. brzozami i lipami, a kompozycję dopełnią odpowiednio dobrane krzewy i trawy. Na rondzie Barei powstanie łąka kwietna, a do istniejącej, kultowej już robinii akacjowej rosnącej na wyspie centralnej ronda dołączy jeszcze osiem sadzonek tego gatunku. W bezpośrednim sąsiedztwie pojawi się ogród deszczowy, który w obecnym projekcie zyskał dodatkowe gatunki nasadzeń w celu dostosowania go do zmiennych warunków atmosferycznych. Na rondzie Młyńskim natomiast oko cieszyć będzie estetyczna kompozycja klonów, róż oraz odmian traw ozdobnych.
Zarząd Zieleni Miejskiej uzgodnił także zapowiadane „zielone” torowisko, które będzie pokryte matami rozchodnikowymi wszędzie tam, gdzie pozwalają na to względy techniczne. Odporny na suszę i łatwy w utrzymaniu rozchodnik zaprojektowano także na dachach wiat przystankowych, tworząc tzw. „zielone przystanki”.
Pierwszy odcinek premetra powstanie razem z trasą do Mistrzejowic
Ponad półtorakilometrowy fragment nowej linii tramwajowej do Mistrzejowic będzie się pokrywał z trasą premetra. Prace wykonane przy budowie torowiska będą więc już częścią budowy oczekiwanego przez krakowian nowego rozwiązania.
W połowie ubiegłego roku miasto ogłosiło oficjalnie to, na co już wcześniej wskazywały wypowiedzi ekspertów i sygnały z magistratu: budowa tradycyjnego metra, w całości pod ziemią, w przypadku Krakowa nie ma uzasadnienia merytorycznego i ekonomicznego. Alternatywą ma być tzw. premetro. Różnica polega nie tyle na tym, że część odcinków przebiega nad ziemią, bo takie rozwiązania można spotkać również w zwykłym metrze, ale przede wszystkim na tym, że jest to lżejszy system, kompatybilny z infrastrukturą tramwajową, a jego budowa jest niemal o połowę tańsza niż tradycyjnego metra. Z kolei szacowane koszty późniejszego utrzymania są ponad 2,5 raza niższe, co z punktu widzenia budżetu miasta ma ogromne znaczenie.
Wzgórza Krzesławickie – Jasnogórska
Trasa ma przebiegać od Wzgórz Krzesławickich do Bronowic, a po drodze łączyć także inne dzielnice po północnej stronie Wisły: Nową Hutę, Bieńczyce, Mistrzejowice, Prądnik Czerwony, Grzegórzki, Stare Miasto i Krowodrzę.
Co istotne, trasa ma powstawać etapami i był to jeden z istotnych argumentów za wyborem właśnie tego modelu. Premetro już po uruchomieniu pierwszego fragmentu daje szanse na znaczną poprawę sprawności funkcjonowania transportu zbiorowego w mieście. Projektanci trasy brali pod uwagę także pełną integrację rekomendowanego wariantu z innymi inwestycjami, co pozwoli na efektywne wykorzystanie sieci tramwajowej, ułatwienie przesiadek i stworzenie atrakcyjnej alternatywy dla poruszania się samochodem.
Pierwszy krok już teraz
Jeszcze zanim pierwsza łopata zostanie oficjalnie wbita na budowie krakowskiego premetra, jego pierwsze elementy będą już gotowe. Nowa linia tramwajowa do Mistrzejowic, która ma być gotowa w 2025 roku, będzie mieć cztery wspólne przystanki z planowaną linią premetra: Dobrego Pasterza, Rondo Barei, Rondo Polsadu i Rondo Młyńskie. W przypadku ronda Polsadu i ronda Młyńskiego będą to przystanki podziemne. Łącznie wspólny odcinek to aż 1625 m, z czego część będzie poprowadzona w tunelu.
Wiele zmian w trakcie
Co ciekawe, ta zbieżność nie była planowana od początku. Jak tłumaczy Paweł Motyka, zastępca dyrektora kontraktu z firmy Gulermak, koncepcja budowy premetra została zaprezentowana, gdy projekt budowy linii tramwajowej KST IV był już w zaawansowanym stadium i posiadał pierwsze uzgodnienia. – Wspólny dla obu linii odcinek musieliśmy ponownie przeanalizować, odpowiednio przeprojektować i dostosować do możliwości obsługi wagonów premetra. Projekt wspólnych stacji został zmodyfikowany według naszej autorskiej koncepcji, aby zapewniał bezkolizyjną obsługę ruchu lub umożliwiał ich późniejszą rozbudowę. Perony zlokalizowane na poziomie -1 zostały przedłużone do 65 m – mówi.
To jeszcze nie koniec zmian. Trzeba było też m.in. przeanalizować i dostosować szerokości wyjść z przystanków podziemnych do zwiększonych potoków pasażerskich. Zaprojektowano dwie komory rozjazdowe po północnej i po południowej stronie wspólnego odcinka. Rozjazdy po stronie południowej umożliwiają rozbudowę linii premetra w kierunku centrum, a po stronie północnej wyprowadzenie przyszłej linii tramwajowej w ul. Strzelców. W tunelu zastosowano blokadę liniową, która umożliwi przejazd nawet 40 tramwajów na godzinę w każdym kierunku. To wszystko umożliwi redukcję tzw. robót traconych przy budowie premetra, co pozwoli zaoszczędzić pieniądze i zmniejszyć utrudnienia w trakcie jej trwania.
– Linia nowego tramwaju zostanie skoordynowana z przebiegiem premetra. Od ronda Barei do ronda Młyńskiego trasy będą miały wspólny przebieg. Szacunki wskazują, że miasto zaoszczędzi na tym projekcie – komentuje Marcin Hanczakowski, dyrektor Zarządu Dróg Miasta Krakowa.
źródło: lovekrakow.pl
Regulamin konkursu “Gadżety za refleks” z dn. 1.09.2022 r.
Uczestnicy konkursu ogłoszonego na facebookowym profilu “Tramwaj do Mistrzejowic” winni zapoznać się z regulaminem, możliwym do pobrania po kliknięciu przycisku “Pobierz regulamin”. Do wygrania przewidziano pięć zestawów logowanych gadżetów projektowych.
Rozdaliśmy 15 tysięcy gazet informacyjnych
Jak będą wyglądały podziemne przystanki? Kiedy planowany jest początek robót? Jak można się z nami skontaktować? Między innymi z tymi informacjami chcieliśmy dotrzeć do osób mieszkających i pracujących w pobliżu planowanej linii tramwajowej KSTIV, wydając pierwszy numer gazety „Informator”.
15 tys. egzemplarzy pierwszego numeru „Informatora” trafiło do skrzynek pocztowych sąsiadów przyszłej inwestycji, do rąk przechodniów i kierowców oraz do instytucji publicznych. Celem akcji wydawniczej było dotarcie z informacją o planowanej budowie do tych, którzy jeszcze o niej nie wiedzą lub wiedzą niewiele. Wprawdzie większość mieszkańców szuka jej dziś w sieci, jednak wciąż nie wszyscy mają do niej dostęp.
Ekologiczna dystrybucja
W „Informatorze” znalazły się m.in. podstawowe dane na temat projektu, mapka przebiegu planowanej linii, list prezydenta Krakowa do mieszkańców, wywiad z partnerami inwestycji czy kanały kontaktu dla interesariuszy. W trosce o Planetę gazeta była dystrybuowana z wykorzystaniem ekologicznego środka transportu – roweru cargo. Można ją też pobrać w formie elektronicznej, klikając przycisk pod artykułem.
Jeszcze przed rozpoczęciem budowy planowane jest wydanie drugiego numeru „Informatora”. Znajdą się w nim materiały na temat planowanej tymczasowej i stałej organizacji ruchu projektowanej w związku z budową.
Trwają uzgodnienia dotyczące zmiany przekroju ulicy Meissnera
Rozpoczął się proces ponownych uzgodnień związanych z ograniczeniem ruchu na ulicy Meissnera. W efekcie będzie mniej ekranów akustycznych wzdłuż inwestycji, a powstała przestrzeń może zostać przeznaczona pod zieleń.
Zainicjowane w maju przez podmiot publiczny zmiany projektowe są odpowiedzią na oczekiwania mieszkańców, którzy postulowali o ograniczenie liczby barier dźwiękochłonnych. Efekt ten pozwolą osiągnąć ograniczenia w ruchu, które są obecnie wprowadzane do projektu przez partnera prywatnego. O jakie zmiany chodzi?
– Przekrój uliczny w stanie istniejącym będzie zawężony. Dzięki temu będzie mniej asfaltu, więcej zieleni i mniej ekranów akustycznych – tłumaczy projektant Krzysztof Markowicz z firmy Arcadis, która odpowiada za projekt linii tramwajowej do Mistrzejowic. Więcej o tym, co zmieni się w bezpośrednim sąsiedztwie tramwaju do Mistrzejowic można przeczytać tutaj.
Tramwaj do Mistrzejowic zgodny z oczekiwaniami mieszkańców
Wprowadzenie zainicjowanych zmian wymaga nie tylko dodatkowych prac projektowych, ale także uzgodnień z szeregiem instytucji, m.in. właścicielami sieci podziemnych (np. wodociągów, światłowodów) czy Miejskim Inżynierem Ruchu UMK. Procedura uzgodnieniowa już trwa. Niebawem dowiemy się, jaki będzie ich wpływ na harmonogram inwestycji.
– Etap projektowania będzie trwał nieco dłużej, ale dzięki temu nowa linia tramwajowa będzie jeszcze bardziej odpowiadać oczekiwaniom mieszkańców – zapowiada Michał Pyclik, rzecznik Zarządu Dróg Miasta Krakowa.
Gülermak wydał książeczkę o pracy na budowie i ekologicznym transporcie
W pełnej kolorowych ilustracji książce dla dzieci Gülermak zabiera najmłodszych w podróż na plac budowy krakowskiego Tramwaju do Mistrzejowic. Przedstawia specjalistów odpowiedzialnych za realizację inwestycji, zapoznaje ze sprzętem używanym na budowie i zachęca do korzystania z ekologicznego transportu zbiorowego.
Zachęcamy do obejrzenia video – książeczkę czyta autorka Justyna Dobaj.
Gry i zabawy z książeczki do samodzielnego wydruku
Znamy metody ograniczenia hałasu wzdłuż inwestycji
Mniej ciężarówek w ruchu, cichy tabor autobusowy, zawężone jezdnie – m.in. takie założenia pozwolą zmniejszyć hałas drogowy wzdłuż nowej linii tramwajowej do Mistrzejowic.
Niedawno ogłaszaliśmy, że na ostatniej prostej okresu projektowania zlecone zostaną korekty obniżające uciążliwość akustyczną związaną z ruchem samochodowym. Ich celem jest zmniejszenie liczby ekranów akustycznych i drzew przeznaczonych do usunięcia, o co wnioskowali mieszkańcy.
Projekt Tramwaju do Mistrzejowic z ostatnimi korektami
Polecenie zmiany w tej sprawie dotarło już do Partnera Prywatnego, a korekty zlecono głównemu projektantowi. Mają one polegać na:
- przyjęciu przekroju poprzecznego ulicy zgodnego z obecną stałą organizacją ruchu, tj. 2×1 plus pasy postojowe, szerokości jezdni 6,5 m łącznie na odcinkach prostych oraz wykonaniu opaski o szerokości użytkowej 0,75 m za jezdnią, wzdłuż miejsc postojowych;
- przeznaczeniu zaprojektowanego obecnie chodnika służącego do obsługi miejsc postojowych pod teren zielony;
- uwzględnieniu zastosowania przez przewoźnika nowoczesnego cichego taboru tramwajowego;
- ograniczeniu ruchu pojazdów ciężkich oraz wprowadzeniu floty autobusowej – elektrycznej;
- zastosowaniu nawierzchni o podwyższonych parametrach wygłuszających hałas w miejscach szczególnie narażonych na zwiększony jego poziom.
Jak zmiany wpłyną na harmonogram budowy?
W ciągu najbliższego miesiąca Partner Prywatny przeanalizuje, jaki będzie wpływ zleconych zmian na koszty i czas realizacji inwestycji. Z uwagi na to, że ich zakres nie wpływa na obszar inwestycji, nie będzie konieczna reasumpcja wniosku o ZRID (Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowej). Korekta nastąpi wyłącznie przez uzupełnienie dokumentacji.
fot. pexels
Ograniczamy liczbę ekranów akustycznych wzdłuż inwestycji!
Mniej ekranów, więcej zieleni – taki efekt przyniosą zmiany projektowe zainicjowane w odpowiedzi na oczekiwania mieszkańców Krakowa. Chodzi m.in. ograniczenie ruchu na ul. Meissnera, wymianę floty autobusowej na elektryczną czy zastosowanie nawierzchni obniżającej emisję hałasu.
Celem budowy linii tramwajowej do Mistrzejowic jest ułatwienie mieszkańcom dojazdu do centrum, ale też dopasowanie przestrzeni wokół niej do potrzeb lokalnej społeczności. To duże wyzwanie dla projektantów, którzy szukają rozwiązań kompromisowych, zdolnych zadowolić wszystkich użytkowników nowej infrastruktury.
Tramwaj do Mistrzejowic przyjazny dla mieszkańców
Ochrona przed hałasem to jeden z ważniejszych aspektów każdej inwestycji transportowej, jednak budowa zapewniających ją ekranów akustycznych budzi wiele emocji. Wsłuchując się w głosy sąsiadów planowanej linii tramwajowej do Mistrzejowic, partnerzy inwestycji postanowili przeanalizować możliwość wprowadzenia w projekcie zmian, które obniżyłyby uciążliwość akustyczną na ul. Meissnera . Wstępna analizę wskazuje, że przy uwzględnieniu m.in. ograniczenia ruchu do jednego pasa w każdym kierunku, planowanej wymiany floty autobusowej na elektryczną oraz zastosowaniu nawierzchni obniżających emisję hałasu będzie można ograniczyć liczbę ekranów zaprojektowanych wzdłuż inwestycji – przekonuje Paweł Motyka, zastępca dyrektora kontraktu w firmie Gülermak realizującej projekt. Zmiany pozwolą również zachować kilkadziesiąt drzew przeznaczonych pierwotnie do wycinki z uwagi na kolizję z planowaną infrastrukturą. – Od początku zapowiadaliśmy, że ta inwestycja będzie maksymalnie przyjazna dla mieszkańców i nie będzie stanowiła nadmiernej ingerencji w przestrzeń publiczną – komentuje Marcin Hanczakowski, dyrektor Zarządu Dróg Miasta Krakowa.
Obecnie trwa analiza, jak zainicjowane zmiany projektowe wpłyną na koszty i harmonogram inwestycji, której zakończenie planowane było na koniec 2024 roku.
Jak na budowie KST IV zyskają rowerzyści?
Ponad 18 tys. m2 ścieżek rowerowych powstanie w ramach budowy linii tramwajowej Krakowskiego Szybkiego Tramwaju (KST) etap IV. Cykliści komfortowo i bezpiecznie pokonają cały odcinek trasy między skrzyżowaniem ulic Meissnera i Mogilskiej a Mistrzejowicami.
Na ciągu ul. Meissnera, ul. Młyńskiej, ul. Lublańskiej oraz ul. Dobrego Pasterza do wysokości ul. Krzesławickiej projektowane są dwustronne drogi rowerowe, po których rowerzysta może poruszać się w dwóch kierunkach. Ciągłość ruchu rowerowego między ul. Dobrego Pasterza i Bohomolca zostanie zapewniona ul. Krzesławicką, gdzie rowerzysta będzie poruszał się w ruchu ogólnym. Na ulicach Bohomolca i Jancarza zaprojektowano DDR po jednej stronie drogi aż do pętli Mistrzejowice. Będą one zintegrowane z istniejącą siecią dla rowerzystów.
Bezpieczeństwo i komfort na DDR
Projekt zakłada separację ruchu samochodowego, rowerowego i pieszego. – Chodniki i DDR będą od siebie oddzielone poprzez zastosowanie różnych faktur nawierzchni – podaje Magdalena Cyran, koordynatorka ds. projektowania dróg w firmie Gϋlermak realizującej KST IV.
Nawierzchnia DDR będzie wykonana z betonu asfaltowego, by zapewnić użytkownikom komfort jazdy i bezpieczeństwo. Zastosowane rozwiązania zagwarantują dobrą przyczepność na zakrętach i podczas hamowania na mokrej nawierzchni. Zminimalizują ryzyko powstawania pęknięć, ubytków i odkształceń wywoływanych przez rozmaite czynniki, np. wpływ roślin czy niską temperaturę. Poprzez odznaczenie warstwy ścieralnej kolorem czerwonym na przejazdach rowerowych, przestrzeń dla rowerzystów będzie bardziej widoczna i estetyczna.
W miejscach, gdzie ruch rowerowy przecina inne strumienie została zweryfikowana i zapewniona wymagana widoczność. Projektant sprawdził trójkąty widoczności i w niezbędnym zakresie wprowadzono przestrzenie wolne od przeszkód. Zapewnią one lepszą widoczność zarówno niechronionym użytkownikom ruchu, jak i kierowcom, co umożliwi szybszą reakcję.