Historia tramwajów w Krakowie

Tramwaje nie tylko pełnią funkcję wygodnego i ekologicznego środka transportu publicznego. Dla mieszkańców Krakowa stanowią istotny element kultury i historii miasta. Od pierwszego przejazdu krakowskiego tramwaju elektrycznego minęły prawie 123 lata, lecz początki zbiorowej komunikacji sięgają nieco dalej.

Jak to się zaczęło?

Za początek komunikacji miejskiej w Krakowie przyjmujemy rok 1875, w którym została uruchomiona pierwsza regularna linia omnibusu konnego. Swój przebieg rozpoczynał spod Dworca Głównego i kończył przy moście Podgórskim w dzielnicy Kazimierz.

Historia samych tramwajów rozpoczyna się w listopadzie 1881 roku, kiedy to Rada Miasta Krakowa na mocy umowy zawartej z Bankiem Belgijskim wydała pozwolenie na “urządzenie i utrzymanie ruchu kolei żelaznej zwanej tramwajem”. Rok później odbył się pierwszy uroczysty przejazd wąskotorowej linii tramwaju konnego, a dochód ze sprzedaży biletów został przekazany na budowę pomnika Adama Mickiewicza.

Pierwsza załoga tramwajowa jeździła trasą od Dworca do ul. Mostowej na Kazimierzu, gdzie powstała zajezdnia tramwajowa. Wagony występowały w wersji zimowej i letniej oraz były podzielone na dwie klasy: I i II. Do1900 roku tramwaj konny przewiózł w Krakowie ponad 1,5 miliona pasażerów.

Elektryfikacja

Tramwaje elektryczne pojawiły się nieco później. Oddanie pierwszej wąskotorowej linii tramwajowej z zasobem 17 wagonów elektrycznych z Fabryki Wagonów i Maszyn w Sanoku nastąpiło w 1901 roku, a uroczystego otwarcia dokonał prezydent miasta Józef Friedlein. Sukces elektryfikacji sprawił, że od 1902 roku tramwaje w Krakowie kursowały już po 4 liniach.

Kolejne lata również przyniosły wiele istotnych zmian. W wyniku I wojny światowej duża liczba mężczyzn została zmobilizowana na front, a miasto opuściło około 180 tysięcy osób. Odczuwalny brak pracowników sprawił, że od 1916 roku motorniczymi zostały także kobiety. Odbudowa infrastruktury tramwajowej aktywnie ruszyła po zakończeniu wojny. W pierwszej kolejności zostały naprawione wagony i tory tramwajowe. Następnie zmienił się układ ruchu tramwajów z lewostronnego na prawostronny, a do 1925 roku funkcjonowało już 6 linii tramwajowych.

Czytaj dalej

Zmiany organizacji ruchu na ul. Lublańskiej  

W północnej części Krakowa kierowców czekają kolejne tymczasowe zmiany w organizacji ruchu. W związku z postępującą budową tunelu linii tramwajowej do Mistrzejowic, od 24 lutego zamknięcia i zwężenia jezdni pojawią się na ulicy Lublańskiej. 

Co się zmieni?  

  • Na ul. Lublańskiej ruch pomiędzy rondem Polsad i rondem Barei obywać się będzie po zachodniej jezdni, na której wyznaczone będzie po jednym pasie ruchu dla każdego kierunku. 
  • Wschodnia jezdnia ul. Lublańskiej od ronda Polsad do ronda Barei będzie całkowicie wyłączona z ruchu.  
  • Ruch pojazdów od i do al. Bora-Komorowskiego zostanie przekierowany na tymczasowe skrzyżowanie z ul. Lublańską na wysokość wyjazdu z ul. Promienistych, 
  • Przystanek autobusowy Olsza II 02 przy ul. Lublańskiej zostanie przeniesiony o ok. 30 m na północ. 

Czasowa organizacja ruchu na południe od ul. Miechowity pozostanie bez zmian (etap 2.2): [link] 

Czasowa organizacja ruchu etap 2.2 

Nowa organizacja ruchu zostanie wprowadzona 24 lutego, od godziny 5.00 rano.   

Czytaj dalej

Przesadzenia drzew w ramach budowy KST IV 

W związku z zakończeniem przesadzeń drzew przy budowie linii tramwajowej do Mistrzejowic, warto przyjrzeć się bliżej temu procesowi. Oto krótkie omówienie sposobu przesadzania drzew.  

Kiedy przesadzać drzewa? 

Najlepszym czasem na przesadzanie drzew jest okres ich spoczynku, czyli wczesna wiosna lub późna jesień oraz zima, gdy na zewnątrz panuje dodatnia temperatura, a gleba nie jest zamarznięta. W tych porach roku drzewa są w stanie uśpienia, ich wzrost i aktywność metaboliczna są ograniczone. 

Jakie drzewa się przesadza?  

Ze względu na większą zdolność do adaptacji przesadza się głównie młode drzewa. Zwykle mają one mniejsze korzenie i są mniej skomplikowane w transporcie, co sprawia, że proces ten jest dla nich mniej stresujący. 

Stare drzewa, ze względu na rozbudowany system korzeniowy i dłuższy okres życia, mogą okazać się mniej odporne na przesadzania i mają mniejsze szanse na przyjęcie się w nowym środowisku. 

Według szacunków granicznym wiekiem dającym rokowania na adaptację przesadzonego drzewa jest 20-25 lat. W przypadku drzew starszych ich szanse na przetrwanie spadają poniżej 30 procent.

Przesadzanie drzew krok po kroku 

  • Ocena zdrowotnego stanu drzewa, jego wieku, wielkości oraz charakterystyki korzeni. 
  • Redukcja korony – pozwoli to skupić się roślinie na ponownym ukorzenieniu się, a nie na zasilaniu pędów oraz liści w składniki odżywcze. 
  • Wytyczenie i wykopanie rowu w wybranym miejscu docelowym. 
  • Wykorzystanie przesadzarki do precyzyjnego wykopania drzewa z uwzględnieniem minimalizacji uszkodzeń korzeni. Po wykopaniu drzewa z zapasem ziemi, bryła korzeniowa zabezpieczana jest workiem jutowym. 
  • Transport drzewa i umieszczenie go w wykopanym wcześniej dole. 
  • Stabilizacja pnia palikami – zapobiegną to przewróceniu się drzewa. 
  • Regularne monitorowanie stanu drzewa. 

Jako Partner Prywatny przesadziliśmy 42 drzewa (ich lokalizacja zaznaczona jest na mapie kolorem czerwonym). Pozostałe 41* drzew zostało przesadzonych przez Zarząd Zieleni Miejskiej.  

*Aktualizacja z dnia 25.04.2024: “Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie informuje, że do chwili obecnej z terenu inwestycji KST etap IV przesadzonych przez tutejszą jednostkę zostało 41 sztuk drzew. Nadmieniamy, że zgodnie z ustaleniami, w terminie jesiennym 2024 lub wiosennym 2025r. planowane jest przesadzenie kolejnych 3 sztuk drzew rosnących przy skrzyżowaniu al. Jana Pawła II, ul. Mogilskiej i ul. Meissnera.” – wyjaśnia Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie.

Czytaj dalej

Siódmy miesiąc prac za nami 

Zakończyliśmy kolejny miesiąc prac nad budową linii tramwajowej do Mistrzejowic. W styczniu skoncentrowaliśmy się na budowie stacji “Rondo Polsad” oraz przebudowie kanału Sudołu Dominikańskiego. Co jeszcze udało się nam zrealizować? 

4 i 18 stycznia odbyła się sesja Rady Budowy, w której uczestniczyli przedstawiciele Partnera Prywatnego oraz Podmiotów Samorządowych, w tym Rady Dzielnic III Prądnik Czerwony i XV Mistrzejowice, oraz zainteresowani mieszkańcy.   

W oczekiwaniu na ich ocenę i zatwierdzenie, na początku stycznia, przedstawiliśmy mieszkańcom przygotowaną dokumentację obrazującą czasową organizację ruchu (etap 2.3). Jednakże przypominamy – projekt nie jest jeszcze ostateczny i podlega obecnie opiniowaniu przez ZDMK, ZTP, MPK oraz Policję i zatwierdzeniu Miejskiego Inżyniera Ruchu. Więcej

Odpowiadając na zgłoszenia i potrzeby kierowców, od 11 stycznia wprowadziliśmy modyfikacje do obowiązującej czasowej organizacji ruchu. Zmiany te objęły fragment ul. Lublańskiej oraz al. Bora-Komorowskiego. Więcej

W połowie stycznia otrzymaliśmy od Urzędu Miasta Krakowa decyzję o modyfikacji zakresu Polecenia Zmiany numer 4. Spowodowało to powrót do realizacji projektu, w obszarze ul. Lublańskiej, zgodnie z wydaną decyzją ZRID. Więcej

W drugiej połowie miesiąca rozpoczęliśmy osadzanie pierwszych prefabrykatów pod budowę Sudołu Dominikańskiego. Nowy kanał będzie miał długość ok. 400 m i składać się będzie ze 191 żelbetowych prefabrykatów.  Więcej

Co w lutym? 

Od początku lutego nasz Punkt Informacyjny działa dłużej. W poniedziałki jesteśmy czynni od 8.00 do 18.00, a w pozostałe dni powszednie od 8.00 do 17.00. Zapraszamy! Więcej

Pod koniec lutego planujemy wprowadzenie czasowej organizacji ruchu – etap 2.3. Na ul. Lublańskiej ruch pomiędzy rondem Polsad i rondem Barei obywać się będzie wyłącznie po zachodniej jezdni, na której wyznaczone będzie po jednym pasie ruchu dla każdego kierunku. Ponadto, ruch pojazdów od i do al. Bora-Komorowskiego zostanie przekierowany na tymczasowe skrzyżowanie z ul. Lublańską na wysokość wyjazdu z ul. Promienistych. Więcej

W zakresie prac związanych z budową tunelu będziemy kontynuować budowę stacji “Rondo Polsad” oraz rozpoczniemy mobilizację nowej stacji bentonitowej dla robót geotechnicznych na Rondzie Młyńskim. Wkrótce pojawi się tam dodatkowy sprzęt głębiący ściany szczelinowe. W dalszym ciągu będziemy prowadzić prace związane z budową kolejnych platform technologicznych. Roboty rozpoczniemy również pod Estakadą im. gen. pil. Mateusza Iżyckiego.  

Niezmiennie będziemy również budować nowy kanału Sudołu Dominikańskiego oraz przebudowywać sieci podziemne.  

Czytaj dalej

Przebudowa licząca 335 kilometrów  

Powstająca linia tramwajowa do Mistrzejowic to o wiele więcej niż tylko budowa torowiska łączącego istniejącą pętlę w Mistrzejowicach ze skrzyżowaniem ulic Mogilskiej i Jana Pawła II. To także projekt obejmujący przebudowę aż 335 kilometrów istniejącej infrastruktury. 

Przebudowa infrastruktury podziemnej w dużym mieście to złożony proces, który wymaga zaangażowania wielu specjalistów. W północnej części Krakowa obejmuje ona modernizacje sieci wodociągowych, ciepłowniczych, kanalizacyjnych, gazowych, elektroenergetycznych i teletechnicznych, a także przebudowę Sudołu Dominikańskiego. Ich łączna długość wynosi aż 335 kilometrów. Przebudowa jest niezbędna, aby zapewnić mieszkańcom dostęp do bezpiecznej i trwałej infrastruktury.   

Rodzaje przebudowywanych sieci:  

  • Sieci wodociągowe – przebudowane zostanie 5,23 kilometrów.  
  • Sieci ciepłownicze – przebudowane zostanie 1,02 kilometra.  
  • Sieci kanalizacyjne – przebudowane zostanie 9,41 kilometra.  
  • Sieci gazowe – przebudowane zostanie 2,92 kilometra.  
  • Sudół Dominikański – przebudowane zostanie 0,39 kilometra. Sudół Dominikański to podziemna rzeka, o której pisaliśmy tutaj.
  • Sieci elektroenergetyczne – przebudowane zostanie 45,54 kilometra.  
  • Sieci teletechniczne – przebudowane zostanie 270,56 kilometra.  

Przebudowa infrastruktury podziemnej to złożony proces, który wymaga precyzyjnego planowania i koordynacji działań. Prace prowadzone są z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa i odbywają się etapami. Po zakończeniu prac nad nowym elementem (np. rurą magistralną wykonaną z żeliwa sferoidalnego), następuje przepięcie, a następnie demontaż starej infrastruktury. Obecnie koncentrujemy się na tworzeniu nowej infrastruktury podziemnej, a przepięcia planowane są na okres poza sezonem grzewczym.  

Sieci podziemne umieszcza się głównie pod chodnikami, ścieżkami rowerowymi oraz w pasach zieleni. Pozwala to na łatwy dostęp do instalacji w czasie naprawy lub prac konserwacyjnych. W przypadku naprawy nie wymaga to naruszania nawierzchni jezdni, co minimalizuje zakłócenia w ruchu drogowym. 

Przebieg sieci podziemnych w zbliżeniu do budynków.

Czytaj dalej

Zmiany w Punkcie Informacyjnym

Punkt Informacyjny KST IV wychodzi naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców. Od 5 lutego będzie czynny w poniedziałki od 8.00 do 18.00, a w pozostałe dni powszednie od 8.00 do 17.00. Zapraszamy!

Punkt Informacyjny znajduje się w okolicy skrzyżowania ulic Dobrego Pasterza i Strzelców, w bezpośrednim sąsiedztwie naszego biura budowy oraz niemal w połowie trasy powstającej linii tramwajowej. W placówce mieszkańcy mogą uzyskać szczegółowe informacje o przebiegu inwestycji, w tym o technologii budowy, harmonogramie prac, postępach i obowiązującej organizacji ruchu.

Niezmiennie, do dyspozycji mieszkańców pozostaje możliwość kontaktu mailowego pod adresem: info@tramwajdomistrzejowic.pl oraz pod numerem telefonu: 722 22 00 88 (od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00).

Zapraszamy do odwiedzenia nas!

Czytaj dalej

Zmiany hydrotechniczne w korycie Sudołu Dominikańskiego 

Budowa tunelu wiąże się z koniecznością dostosowania terenu do nowych potrzeb transportowych. W przypadku Tramwaju do Mistrzejowic, jednym z większych wyzwań jest przebudowa Sudołu Dominikańskiego. Obejmuje ona modyfikację kształtu i biegu rzeki, a także dostosowanie jej do nowego zagospodarowania.  

Projekt zakłada wyburzenie istniejącego fragmentu cieku Sudołu Dominikańskiego na odcinku od skrzyżowania ul. Młyńskiej z ul. Macieja Miechowity do połączenia z kanałem biegnącym od ronda Młyńskiego do rzeki Prądnik. W śladzie starego segmentu wybudowany zostanie tunel tramwajowy, a woda zostanie poprowadzona pod zachodnią jezdnią ul. Młyńskiej, równolegle do likwidowanej trasy. Długość przebudowywanego kanału wyniesie 388,65 m, a wraz z komorami ok. 400 m. 

Kolejnym istotnym aspektem jest odpowiedni dobór materiałów budowlanych oraz technologii realizacji, które zapewnią trwałość i szczelność oraz umożliwią wykonanie przedsięwzięcia w warunkach miejskich zgodnie z założeniami harmonogramu. Nowy kanał składa się ze 191 żelbetowych prefabrykatów o wymiarach wewnętrznych 3,00 x 2,25 x 2 m. Ciężar każdego z nich osiąga wartość 10,8 tony, to tyle co 200 kapibar! Każdy z elementów osadzany jest w specjalnie przygotowanym wykopie, zabezpieczonym wcześniej obudową ze szczelnych ścianek Larsena w świetle nowego kanału, a następnie precyzyjnie montowany do pozostałych segmentów.   

Pod koniec zeszłego tygodnia rozpoczęliśmy osadzanie pierwszych prefabrykatów i wykonaliśmy już 24 metry nowego kanału! 

Ścianka Larsena to stalowa konstrukcja stosowana w inżynierii geotechnicznej, mająca na celu stabilizację skarp, nasypów lub wykopów. 

Czytaj dalej

Stanowisko Wykonawcy w sprawie wycinki drzew Przy ul. Lublańskiej  

W nawiązaniu do prac przeprowadzanych na podstawie decyzji Urzędu Miasta Krakowa o modyfikacji Polecenia Zmiany nr 4, zamieszczamy stanowisko Wykonawcy dotyczące ich przebiegu.

W dniu wczorajszym kontynuowaliśmy wycinkę drzew oraz krzewów po zachodniej stronie ulicy Lublańskiej na odcinku od ronda Barei do ronda Polsadu. Prace odbywały się na wysokości przedszkola.

Drzewa i krzewy o nieznacznych obwodach są tam nierównomiernie rozkrzewione i mają mocno poprzerastane i splątane korony. Część z konarów drzew przechodzi nad ogrodzeniem przedszkola i kieruje się w stronę terenu przedszkola.

Prace prowadziliśmy pod ciągłym nadzorem naszych kierowników i przy pełnej zgodzie z zasadami BHP. Teren robót był wygrodzony przed dostępem osób postronnych. Byliśmy również w stałym kontakcie z Panią Dyrektor przedszkola.

Tak jak wspomniałem jedna z gałęzi drzewa zlokalizowanego na wysokości końca ostatniego przęsła (sam narożnik terenu przedszkola) przy południowej stronie ogrodzenia była usytuowana bezpośrednio nad ogrodzeniem.

Nasi pracownicy w sposób kontrolowany dokonali opuszczenia tej gałęzi na ogrodzenie, a następnie przełożyli ją ręcznie na nad nim. W pobliżu nie było dzieci, a nasze służby czuwały nad całym procesem technologicznym wycinki.

Całe ogrodzenie przedszkola biegnące wzdłuż ulicy Lublańskiej (równolegle do niej) jest przewidziane do demontażu, więc nie ma tutaj mowy o powstaniu szkody na rzecz osób trzecich. Obecnie ogrodzenie nadal pełni swoja funkcję, jest szczelne i nie zostało uszkodzone, a o jego demontażu powiadomimy ze stosownym wyprzedzeniem dyrekcję przedszkola.

Czytaj dalej

10,5/11, czyli jak zmieniamy projekt KST IV

Podczas dzisiejszej, siódmej już, prowadzonej z udziałem mieszkańców, rady budowy poruszane były kwestie sposobu realizacji inwestycji w rejonie ul. Lublańskiej. W sierpniu ubiegłego roku Prezydent Krakowa zadeklarował, że do projektu KST4 wprowadzone zostaną zmiany postulowane przez mieszkańców, mieszczące się w ramach decyzji ZRID. Dziś, po przedstawieniu przez Partnera Prywatnego wyników analiz finansowych, formalnych i technicznych, możemy potwierdzić, że 10 z 11 zmian zostanie wprowadzonych do projektu.

Dla 10 zaproponowanych zmian istnieje możliwość ich wprowadzenia, bez wpływu na termin realizacji zadania. W przypadku korekty na ulicy Lublańskiej, od ronda Polsad do ronda Barei, po stronie zachodniej, nie ma takiej możliwości. Po konsultacjach z instytucjami odpowiedzialnymi za nadzór nad inwestycją, została podjęta decyzja, aby zrealizować go zgodnie z wydaną decyzją ZRID.

Koszt prac w tym obszarze został oszacowany na 6 milionów złotych. Dodatkowo, miasto musiałoby pokryć koszty finansowania kredytu związane z przedłużeniem realizacji projektu, na poziomie około 10 milionów złotych miesięcznie. Biorąc pod uwagę czas potrzebny na wprowadzenie korekt w dokumentacji, ponownych uzgodnień i procedowanie samej decyzji, projektant oszacował czas pozyskania decyzji na około 6 miesięcy. Oznacza to wzrost kosztów realizacji projektu o 50–60 milionów złotych.

Natomiast wprowadzone zostaną korekty szerokości pasów ruchu i rodzaju nasadzeń zamiennych. Przestrzeń uzyskana poprzez zwężenie wewnętrznych pasów ruchu do szerokości 3 metrów będzie przeznaczona na zagospodarowanie zielenią po stronie zewnętrznej. Podniesione zostaną standardy projektowanych nasadzeń – obwód drzew będzie wynosić 20–24 cm, lub więcej, w miarę możliwości. Zastosowane zostaną gatunki dobrze radzące sobie w warunkach miejskich. Ponadto propozycja projektanta pozwala na wykonanie nasadzeń drzewa w dwóch płaszczyznach, co spowoduje, że bilans zieleni się nie zmieni a jej jakość znacznie wzrośnie. Pozostawiona zostanie rezerwa pozwalająca na wprowadzenie w razie potrzeby ekranów akustycznych.

Raz jeszcze zapewniamy, że wspólnie z Partnerem Prywatnym dokładamy wszelkich starań, by odpowiedzieć na wpływające do nas oczekiwania mieszkańców. Zachęcamy do kontaktu poprzez punkt informacyjny oraz infolinię. Dołożymy wszelkich starań, by odpowiedzieć na Państwa pytania.

W serwisie YouTube znajdą Państwo zapisy rad budów, a w nich szczegółowe wyjaśnienia osób prowadzących inwestycję w zakresie wprowadzonych korekt, zakresu inwestycji oraz bieżącego postępu prac.

tel. 722 22 00 88 (poniedziałek – piątek, w godz. 08.00 – 16.00)

e-mail: info@tramwajdomistrzejowic.pl

www.tramwajdomistrzejowic.pl




VII Rada Budowy tramwaju do Mistrzejowic, KST4 w dn. 18.01.2024, Dzielnica III i Dzielnica

źródło: ZDMK.pl

Czytaj dalej

Podsumowanie prac w grudniu

Szósty miesiąc prac przy budowie linii tramwajowej do Mistrzejowic już za nami.  W grudniu kontynuowaliśmy budowę stacji „Rondo Polsad” oraz nowego kanału Sudołu Dominikańskiego. Czym jeszcze się zajmowaliśmy? 

W grudniu, wyjątkowo ze względu na okres świąteczny, odbyła się tylko jedna Rada Budowy z udziałem strony społecznej. Na spotkaniu mieszkańcy mogli zapoznać się ze zmianą w projekcie ul. Lublańskiej i porozmawiać z przedstawicielami Partnera Prywatnego i Podmiotów Samorządowych o interesujących ich kwestiach.  

11 grudnia otworzyliśmy Punkt Informacyjny, gdzie krakowianie mogą uzyskać informacje dotyczące m.in. technologii budowy, postępu prac czy organizacji ruchu. Znajduje się on w okolicy skrzyżowania ulic Dobrego Pasterza oraz Strzelców i jest czynny w dni powszednie od godziny 8:00 do 16:00. Zapraszamy! Więcej

12 grudnia spotkaliśmy się z przedstawicielami Miasta Kraków, aby przedstawić aktualne postępy naszych prac. Rozmawialiśmy o różnych aspektach projektu, w szczególności o przebudowie wielokilometrowej infrastruktury podziemnej. 

Przez cały miesiąc nasze prace koncentrowały się na budowie tunelu, którym będzie poprowadzona trasa tramwaju do Mistrzejowic, szczególnie na budowie stacji „Rondo Polsad” oraz nowego kanału Sudołu Dominikańskiego. 

Rozpoczęliśmy również prace na rondzie Młyńskim, obejmujące budowę:  

  • wykonanie wykopów wstępnych oraz platform roboczych dla budowy ścian szczelinowych stacji “Rondo Młyńskie” oraz komory rozjazdowej kolejnego etapu KST,  
  • platform roboczych dla budowy wyjść ze stacji  
  • przekładki sieci uzbrojenia terenu kolidujących z budową konstrukcji tunelowej 

Co czeka nas w styczniu?  

Od 11 stycznia wprowadzone zostaną pewne modyfikacje w obowiązującej czasowej organizacji ruchu. Zmiany te obejmować będą fragment ul. Lublańskiej oraz al. Bora-Komorowskiego. Więcej

W styczniu nasza głębiarka, znana jako “Lucjan”, będzie kontynuować prace związane z głębieniem ścian szczelinowych pod stację “Rondo Polsad”. Będziemy również prowadzić prace związane z budową platform roboczych dla stacji “Rondo Młyńskie” oraz budową nowego kanału Sudołu Dominikańskiego. 

Podobnie jak w poprzednich miesiącach, kontynuowana będzie przebudowa licznych sieci podziemnych. 

Czytaj dalej